पत्रकार होण्यासाठी काय करावे? | How to become a Journalist in Marathi 

पत्रकार होण्यासाठी काय करावे? हे जाणून घेण्यासाठी तुम्हालाही उत्सुकता आहे का? तुम्हालाही पत्रकार (न्यूज एडिटर/पत्रकार) व्हायचे आहे का? प्रत्येकाच्या आयुष्यात यशस्वी होण्यासाठी काही ना काही ध्येय असते. लेखनाची आवड असणारे अनेक लोक त्यांचे हस्ताक्षर विविध प्रकारच्या लोकांसमोर प्रदर्शित करू इच्छितात. आज या पोस्टमध्ये आपण सांगणार आहोत की पत्रकार होण्यासाठी काय करावे?

तुमच्यामध्ये असे अनेक वाचक असतील ज्यांना पत्रकार होण्यासाठी काय करायला हवे हे जाणून घ्यायचे असेल. पत्रकार होणे ही काही सोपी गोष्ट नाही. पत्रकार होण्यासाठी अनेक गोष्टी आणि धडे आहेत जे समजून घेतले पाहिजेत. जर तुमचे स्वप्न पत्रकार बनण्याचे किंवा लेखन करून लोकांना मदत करण्याचे असेल तर पत्रकाराचे काम काय असते हे माहिती करून घेण्यासाठी ही पोस्ट काळजीपूर्वक वाचा.

• पत्रकार कोणाला म्हणतात? 

पत्रकार एक अशी व्यक्ती आहे ज्याचे काम डेटा गोळा करणे आणि वर्तमानपत्रात बातम्या लिहिणे आहे.

जगभरात राजकीय, सांस्कृतिक, धार्मिक, शैक्षणिक, सामाजिक, नैसर्गिक इत्यादी विविध प्रकारच्या अनेक घटना दररोज घडत असतात आणि त्याची सर्व माहिती आपल्याला मिळते, त्यामुळे या सर्वांसाठी माहिती गोळा करून ती टाकणे आवश्यक आहे. योग्य माहिती लोकांसमोर मांडणे याला पत्रकारिता म्हणतात.

पत्रकाराने सत्य आणि नैतिकता लक्षात घेऊन वृत्तांकन करावे. पत्रकार होण्यासाठी तुमचे लेखन कौशल्य चांगले असले पाहिजे. वस्तुस्थिती लिखित स्वरूपात उघड करता येईल, असे कौशल्य तुमच्याकडे असले पाहिजे. तुम्ही लिहिलेला शब्द लाखो लोक वाचणार आहेत हे लक्षात ठेवावे लागते.

जनतेची सेवा करण्याच्या उद्देशाशिवाय पत्रकाराचे लिखाण हे हत्यार बनू शकते ज्यामुळे समाजात अराजकताही निर्माण होऊ शकते. दुफळी किंवा वाद निर्माण होईल अशा बातम्या छापणे टाळावे.

• एक चांगला पत्रकार कसे बनायचे? 

जर तुम्ही एक विश्वासार्ह रिपोर्टर बनू इच्छित असाल तर खालील गोष्टी करण्याचा प्रयत्न करा. 

1. कठोर अभ्यास करा – 

पत्रकार होण्यासाठी लेखन किती महत्त्वाचे असते हेही तुम्हाला माहीत आहे. चांगले लिहिण्याचा एक मार्ग म्हणजे वाचनाची व लिहिण्याची आवड असणे. याचे कारण असे की वाचन केल्याने तुम्हाला वेगवेगळ्या लेखनशैली चांगल्या प्रकारे समजू शकतात, यासाठी तुम्ही तुमचा शब्दसंग्रह वाढवू शकता आणि प्रत्येक गोष्ट समजून घेण्याची क्षमता बाळगू शकता.

राजकारण, संस्कृती, धर्म, सामाजिक आणि चालू घडामोडी अशा विविध क्षेत्रांबद्दल सखोल माहिती पत्रकारिता लेखनासाठी उपयुक्त आहे.

जर तुम्हाला विश्वासार्ह रिपोर्टर व्हायचे असेल तर हे खूप महत्वाचे आहे. याचे कारण असे की, तुमच्या वाचनातून तुम्हाला मिळालेले ज्ञान विविध पार्श्वभूमी असलेल्या स्त्रोतांच्या मुलाखती घेताना उपयुक्त ठरू शकते.

2. विविध बातम्या वाचा आणि ऐका – 

पत्रकार या नात्याने तुमच्यासाठी चालू बातम्यांबाबत अपडेट राहणे खूप महत्त्वाचे आहे. कारण ते प्रकरण किंवा घटना तुमच्या ज्ञानाला आधार देण्यासाठी खूप महत्त्वाची आहे. यातून तुम्हाला लेखनाची कल्पना येईल.

याशिवाय तुम्ही वेगवेगळ्या प्रकारच्या बातम्या अपडेट करत राहिल्यास लिहिताना त्यात काही संबंधित माहिती टाकू शकता. त्यामुळे तुमचे लेखन सोपे होईल. जर तुम्ही पत्रकार असाल, तर तुम्ही वर्तमान परिस्थितीशी अधिक सुसंगत असलेली माहिती प्रकाशित करू शकता.

3. लेखनाचा सराव वाढवा – 

मी आधी म्हटल्याप्रमाणे पत्रकार होण्यासाठी लेखन खूप महत्त्वाचे आहे. म्हणून, तुम्हाला शक्य तेवढा वेळ लिखाणाची सवय लावावी लागेल. हळूहळू तुम्ही तुमचे लेखन कौशल्य सुधारू शकता. अशा प्रकारे, कालांतराने, आपण कसे लिहिता आणि आपल्या लिखाणाची वैशिष्ट्ये काय आहेत हे आपल्याला कळेल. 

4. चांगल्या व्याकरणाचा वापर कसा करावा ते समजून घ्या – 

लोकांपर्यंत माहिती प्रसारित करताना, आपण वापरत असलेल्या शब्दावलीकडे लक्ष देणे खूप महत्वाचे आहे. कारण, सर्वच शब्दांना सार्वत्रिक अर्थ नसतो आणि ते अनेकांना सहज समजतात. अशाप्रकारे, तुमचे लेखन वाचण्यास सोपे असावे. कोणतीही माहिती तुम्ही वाचकांपर्यंत सोप्या भाषेत पोहोचवणे आवश्यक आहे.

5. इतर पत्रकारांकडून शिका – 

परिश्रमपूर्वक वाचन आणि लेखन कौशल्ये विकसित करण्याबरोबरच, तुम्ही चांगल्या पत्रकारांकडून थेट चांगल्या गोष्टी देखील शिकू शकता. सेमिनार किंवा कार्यशाळांना उपस्थित राहा जेणेकरून तुम्हाला इतर पत्रकारांशी नेटवर्किंग करण्याची संधी मिळेल. जेव्हा हे कराल, तेव्हा तुम्ही अनुभव आणि टिपांची देवाणघेवाण देखील करू शकता.

• पत्रकार बनण्यासाठी अभ्यासक्रम – 

पत्रकार होण्यासाठी पदवी आणि पदव्युत्तर स्तरावर पत्रकारिता पदवी दिली जाते. यासाठी, तुम्हाला मान्यताप्राप्त बोर्डातून कोणत्याही शाखेमध्ये १२ वी पूर्ण केल्यानंतर पत्रकारिता आणि जनसंवाद (BJMC) अभ्यासक्रम करावा लागेल. तुमच्या पदवी किंवा पदव्युत्तर शिक्षणानंतर तुम्ही पत्रकारिता आणि जनसंवाद (MJMC) मध्ये मास्टर्स करू शकता.

• पत्रकार होण्यासाठी पात्रता – 

जर तुम्हाला पत्रकार बनायचे असेल तर तुम्हाला खालील गोष्टी माहीत असणे आवश्यक आहे. तुम्हाला भाषेवर प्रभुत्व असणे आवश्यक आहे. तुमचे मन जिज्ञासू असले पाहिजे म्हणजे तुम्हाला नेहमी काहीतरी जाणून घेण्याची इच्छा असली पाहिजे.

तुमच्यात आत्मविश्वास, उत्साह, संयम आणि चिकाटी असायला हवी बदलत्या आणि कठीण परिस्थितींशी जुळवून घेण्याची आणि सहनशीलतेची भावना तुमच्यात असली पाहिजे. तुमच्याकडे संवाद कौशल्य चांगले असले पाहिजे. तुमच्यात तथ्य आणि काल्पनिक गोष्टींमध्ये फरक करण्याची क्षमता असणे आवश्यक आहे. भिन्न दृश्ये आणि जीवनशैलीबद्दल संवेदनशीलता राजकारण, संस्कृती, धर्म, सामाजिक आणि चालू घडामोडी अशा विविध क्षेत्रांची सखोल माहिती असणे आवश्यक आहे.

• पत्रकार बनण्यासाठी पुढील गोष्टी लक्षात घ्या – 

पत्रकार म्हणून तुम्ही कोणत्याही माध्यमाशी संबंधित क्षेत्रात जाऊ शकता परंतु तुम्हाला जीवनाच्या विविध पैलूंवर कथा कव्हर कराव्या लागतील ज्यात राजकीय, आर्थिक, विश्रांती, गुन्हेगारी, क्रीडा, मनोरंजन, आध्यात्मिक, शैक्षणिक, पायाभूत सुविधा, तंत्रज्ञान यासारख्या मूलभूत समस्यांचा समावेश असेल. पत्रकार झाल्यानंतर तुम्हाला खालील क्षेत्रात नोकऱ्या मिळू शकतात.

जाहिरात संस्था

शैक्षणिक संस्था

मासिके

वर्तमानपत्रे

पोर्टल्स/वेबसाइट

रेडिओ चॅनेल

जर तुम्ही कठोर परिश्रम केले आणि तुमची पूर्ण आवड कामाला दिली तर पत्रकारितेतील करिअर हा किफायतशीर पर्याय ठरू शकतो.

मला आशा आहे की पत्रकार होण्यासाठी काय करावे? | How to become a Journalist in Marathi हा माझा लेख तुम्हाला नक्कीच आवडला असेल. तुम्हाला या लेखाबद्दल काही शंका असल्यास किंवा त्यात काही सुधारणा व्हाव्यात असे तुम्हाला वाटत असेल तर त्यासाठी तुम्ही खाली कमेंट करू शकता. जर तुम्हाला ही पोस्ट पत्रकार कसे बनायचे? आवडली असेल किंवा काही शिकायला मिळाले असेल, तर कृपया ही पोस्ट तुमच्या मित्रांना शेअर करा.

Tags: 

how to become a journalist after 12th

how to become a journalist in India

how to become a journalist

पत्रकार कसे बनायचे?

पत्रकार होण्यासाठी काय करावे?

Journalism Colleges